Dziecięca nadczynność tarczycy – jej objawy i leczenie

Dziecięca nadczynność tarczycy – jej objawy i leczenie

Nadczynność tarczycy kojarzona jest głównie, jako choroba dojrzałych płciowo kobiet. Jest to jednak zespół objawów klinicznych, którego mogą doświadczyć także najmłodsze dzieci.

Rodzaje i objawy nadczynności tarczycy

Objawy nadczynności tarczycy zależne są od działania nadmiaru hormonów tarczycy na receptory docelowych tkanek. Ze względu na stopień ich występowania, nadczynność tarczycy dzielona jest na dwie grupy.

W pierwszej wyodrębniono postaci:

  • Pierwotną – wywołują ją zwykle stany zapalne lub guzki tarczycy, choroba Gravesa i Basedowa, nadprodukcja egzogennych hormonów tarczycy, nadmierna produkcja jodu;
  • Wtórną – występuje rzadko, a wśród jej przyczyn wymieniane są gruczolaki przysadki oraz oporność tkanek docelowych na hormony tarczycy.

W drugiej grupie wyodrębniono trzy kolejne postaci:

  • Subkliniczną (utajoną) – zwykle jest bezobjawowa, a jej wystąpienie określane jest na podstawie badania poziomu hormonów TSH, fT3 i fT4;
  • Jawną – występują wszystkie objawy kliniczne oraz zaburzone wyniki poziomu hormonów;
  • Przełom tarczycowy – jest ot zagrażające życiu powikłanie nadczynności tarczycy, występujące nagle w wyniku wysokiego skoku poziomu hormonów tarczycy oraz bardzo niskiej lub całkowitego braku odporności tkanek docelowych na te hormony.

Najbardziej charakterystycznymi dla nadczynności tarczycy u dzieci objawami, są zaburzenia metaboliczne. Zwiększona jest przemiana materii przy jednocześnie bezproduktywnym spalaniu substancji odżywczych oraz uderzenia gorąca.

Objawy można podzielić ze względu na obszar ich występowania.

Dolegliwości ze strony układu nerwowego i mięśniowego:

  • Dziecko jest nadpobudliwe i nadmiernie ruchliwe;
  • Dziecko jest niestabilne emocjonalnie, odczuwa lęk oraz doświadcza zaburzeń snu;
  • Dziecko jest rozkojarzone, ma problemy z koncentracją oraz skupieniem uwagi;
  • Dziecko ma wyraźne trudności w chodzeniu po schodach.

Dolegliwości skórne:

  • Skóra dziecka jest ciepła i wilgotna. Wyraźnie reaguje na dotyk i po „przejechaniu” palcem po skórze, zostaje wyraźnie zaczerwieniony ślad;
  • Występują wysypki, pokrzywki oraz świąd;
  • Dziecko cierpi na nadmierne wypadanie włosów.

Dolegliwości ze strony narządu wzroku:

  • Oczy dziecka są podrażnione i zaczerwienione;
  • Dziecko sprawia wrażenie przerażonego w wyniku nadmiernego rozwarcia powiek i opóźnionego ruchu górnej powieki;
  • Występuje wytrzeszcz gałek ocznych – w tym przypadku konieczne jest także dodatkowe leczenie okulistyczne.

Dolegliwości ze strony układu naczyniowo-sercowego:

  • Występuje zwiększona objętość krwi oraz przyspieszone krążenie;
  • Tachykardia (czyli przyspieszona akcja serca);
  • Podwyższone ciśnienie skurczowe przy obniżonym ciśnieniu rozkurczowym.

Dolegliwości ze strony układu pokarmowego:

  • Rozwolnienia i biegunki;
  • Powiększona wątroba z możliwym uszkodzeniem miąższu i wystąpieniem żółtaczki.

Dolegliwości ze strony układu endokrynologicznego:

  • U dziewczynek przed okresem dojrzewania może wystąpić opóźnienie pierwszej miesiączki;
  • U dziewcząt, u których wystąpiła już pierwsza miesiączka, może dojść do skrócenia lub wydłużenia czasu jej trwania.

Nadczynność tarczycy u dzieci – diagnostyka i leczenie

Jeżeli objawy wskazują na możliwość wystąpienia nadczynności tarczycy u dziecka, należy bezwzględnie udać się na wizytę do endokrynologa lub endokrynologa dziecięcego. Na podstawie badań palpacyjnych tarczycy oraz badań biochemicznych określających poziom hormonów tarczycy (TSH, fT3 i fT4), specjalista podejmie odpowiednie dalsze kroki. Czasami konieczna jest rozszerzona diagnostyka polegająca na wykonaniu badań USG tarczycy lub biopsji, jednak o ich zleceniu każdorazowo decyduje lekarz.

Wyodrębnione zostały trzy metody leczenia nadczynności tarczycy u dzieci:

  • Leczenie farmakologiczne – polega na przyjmowaniu określonych leków przeciwtarczycowych, hamujących produkcję określonych hormonów;
  • Leczenie radiojodem – polega na jednorazowym przyjęciu substancji, mającej na celu zmniejszenie produkcji hormonów oraz zmniejszenie gruczołu tarczycy;
  • Leczenie operacyjne – wymagane jest w sytuacjach, gdy konieczne jest usunięcie nadczynnych guzków, lub częściowe usunięcie tarczycy, w celu zmniejszenia ilości tkanki tarczycowej.

Problemów z tarczyca nie należy bagatelizować. Jeżeli u Twojego dziecka obserwujesz niepokojące objawy, udaj się na konsultację ze specjalistą, który pomoże w zdiagnozowaniu przyczyn dolegliwości.