Na upał powinny uważać zwłaszcza osoby starsze, chore i dzieci. By uchronić się przed jego negatywnym wpływem na zdrowie i życie, często wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad.
Zagrożenia w upał
Podczas upału grozi nam:
- nadmierna ekspozycja na promienie UV – może powodować nie tylko starzenie się skóry, ale również uszkodzenie komórek, które z kolei może prowadzić do nowotworów skóry;
- odwodnienie – pojawia się, gdy wydalamy więcej wody z organizmu, pocąc się, niż przyjmujemy przez picie; może prowadzić do poważnych zaburzeń: kłopotów z nerkami, utraty przytomności, udaru, zaburzeń układu naczyniowo-sercowego;
- udar cieplny – jest reakcją organizmu na przegrzanie, gdy organizm nie jest w stanie odprowadzić zgromadzonego w nadmiarze ciepła; może prowadzić do zmian w komórkach i tkankach.
Kto jest szczególnie narażony?
Dla niektórych ludzi upał jest szczególnie niebezpieczny. Powinni wówczas bardziej na siebie uważać, a jeśli są pod naszą opieką – to my powinniśmy zwiększyć naszą czujność. Do tych grup należą:
- osoby powyżej 65 lat,
- osoby cierpiące na choroby, takie jak demencja, niewydolność serca, choroby nerek lub cukrzyca,
- niemowlęta i małe dzieci;
- kobiety w ciąży;
- osoby z niepełnosprawnością;
- osoby pracujące lub ćwiczące na powietrzu.
Jak ochronić się przed upałem?
- Pij więcej niż zazwyczaj. Pij więcej niż zwykle, nawet jeśli nie jesteś spragniony. Najlepiej – wodę, ale możesz też spożywać inne płyny. Jeśli masz więcej niż 65 lat, masz chore serce, chore nerki lub przyjmujesz leki, porozmawiaj z lekarzem o tym, ile płynów dodatkowo powinieneś wypić.
- Jedz dużo sezonowych owoców. Owoce sezonowe zawierają dużą ilość wody. Dlatego spożywając je, dostarczasz jednocześnie wodę do organizmu.
- Utrzymuj ciało w chłodzie. Noś luźną, przewiewną odzież, która zakrywa jak największe partie skóry. Chroń głowę kapeluszem lub czapką. Przebywaj w cieniu tak często jak to możliwe. Ochładzaj się od czasu do czasu zimnym prysznicem. Jeśli jest gorąco, możesz również założyć mokry ręcznik na szyję.
- Nie wychodź na zewnątrz w najgorętszej porze dnia. Godziny, w których powinieneś przebywać w pomieszczeniu, to między 10:00 a 17:00.
- Unikaj wysiłku fizycznego w najgorętszych godzinach dnia. Osoby, które spędzają aktywnie czas na powietrzu, są najbardziej narażone na przegrzanie. Skupiają uwagę na wykonywanych czynnościach, a nie na otoczeniu, i mogą przeoczyć pierwsze oznaki upału. Jeśli wychodzisz na słońce, stosuj kremy ochronne.
- Utrzymuj chłód w pomieszczeniach. Możesz użyć zasłon, żaluzji i markiz, aby zasłonić okna po nasłonecznionej stronie. Jeśli robi się chłodniej, np. nocą, otwieraj okna, żeby przewietrzyć pomieszczenie. Staraj się przebywać w najchłodniejszym miejscu w domu. Zamykaj drzwi i okna w pomieszczeniach klimatyzowanych.
- Unikaj alkoholu. Alkohol nasila szkodliwy wpływ upału na organizm.
Objawy świadczące o przegrzaniu
- wzrasta tętno,
- szybciej się męczysz,
- zaczynasz szybko oddychać,
- pojawiają się zawroty głowy,
- gorączka,
- dreszcze,
- oddajesz mniej moczu niż zwykle – to może być objaw odwodnienia.
Jeśli zauważysz objawy przegrzania organizmu u siebie lub innej osoby, natychmiast zadzwoń na 112 lub 999 po pomoc. Te objawy to zwłaszcza: dreszcze, suchość skóry, przyśpieszony oddech, wysoka temperatura ciała, nudności, zawroty głowy.