Zdrowe żywienie dzieci, niezależnie od pory roku, powinno być utrzymane. Choć sposób żywienia istotny jest na każdym etapie życia człowieka, to w czasie rozwoju odgrywa on szczególnie ważną rolę. Na co należy zwrócić wyjątkową uwagę, układając jadłospis dzieci i młodzieży? Zapraszamy do pierwszego wpisu z serii „Zdrowe żywienie dzieci”.
Instytut Żywności i Żywienia – złote zasady
Instytut Żywności i Żywienia opracował dekalog, który określa zasady zbilansowanego trybu życia dzieci:
- Należy dbać o urozmaicanie spożywanych przez dziecko posiłków
- Należy unikać otyłości i nadwagi u dzieci oraz zapewniać im aktywny tryb życia
- Produkty zbożowe powinny być spożywane przez dziecko w ilościach zrównoważonych tak, aby węglowodany nie stanowiły głównego źródła kalorii. Należy też unikać produktów przetworzonych.
- Należy podawać dziecku przynajmniej dwie duże szklanki chudego mleka dziennie. Można je także zastąpić jogurtem, kefirem lub częściowo serem
- Należy podawać mięso w sposób umiarkowany
- Należy podawać dziecku dużą ilość warzyw i owoców
- Należy ograniczyć w diecie dziecka tłuszcze, zwłaszcza tłuszcze zwierzęce oraz produkty zawierające dużą ilość cholesterolu i izomerów trans nasyconych kwasów tłuszczowych
- Należy ograniczyć w diecie dziecka spożywanie dużej ilości cukrów, w tym słodyczy
- Należy ograniczyć w diecie dziecka ilość soli
- Bezwzględnie nie można podawać dziecku alkoholu
Profilaktyka dietetyczna nie służy jedynie dobremu samopoczuciu i utrzymywaniu kondycji fizycznej. Prawidłowa dieta ma niebywałe znaczenie dla całego organizmu, przede wszystkim w okresie rozwojowym. Odpowiednio zbilansowane posiłki mogą uchronić dziecko od pojawienia się wielu chorób w wieku dorosłym. Zdrowe żywienie dzieci stanowi fundament właściwego rozwoju. Pomaga zapobiegać występowaniu chorób takich, jak:
- Miażdżycowe – związane z układem sercowo-naczyniowym
- Alergiczne – związane z systemem autoimmunologicznym
- Zapobiega powstawaniu osteoporozy
- Niektórych chorób nowotworowych
Czym jest różnorodność w diecie dziecka i zdrowe żywienie dzieci?
Produkty spożywcze dzielone są na grupy. Podziału tego dokonuje się ze względu na poszczególne składniki odżywcze, zawarte w konkretnych produktach. Dlatego tak ważnym jest, aby zbilansowana dieta miała odpowiednie proporcje każdego składnika, niezbędnego do prawidłowego rozwoju dziecka oraz funkcjonowania całego organizmu.
Najłatwiejszym sposobem na zbilansowanie diety, jest posiłkowanie się tzw. Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, opracowaną przez Instytut Żywności i Żywienia. Mówi ona, że:
- Podstawę stanowi aktywność fizyczna, min. 30 minut dziennie – należy jednak pamiętać, że żadna ilość aktywności fizycznej nie zastąpi zdrowej diety. Aktywność fizyczna w tym przypadku powinna być nieodłącznym elementem zdrowego trybu życia, a nie jedyną formą, zastępującą zbilansowaną dietę.
- Kolejny poziom to owoce i warzywa. ich spożywana ilość powinna zdecydowanie dominować pośród pozostałych składników.
- Na następnym poziomie widnieje spożywanie nabiału.
- Kolejne są rośliny strączkowe, jaja, mięso, ryby, drób.
- Na najwyższym poziomie (czyli zalecającym udział tych produktów w diecie, jako najmniejszy) znajdują się oleje oraz orzechy.
- Należy jednak mieć na uwadze, że prawidłowe ułożenie jadłospisu nie jest zadaniem łatwym. Żeby dieta dziecka była prawidłowo zbilansowana warto jest poradzić się specjalisty. Dietetyk ułoży odpowiedni, indywidualny jadłospis na każdy dzień, z uwzględnieniem wszystkich istotnych czynników oraz potrzeb dziecka.
Jak zachęcić dziecko do jedzenia urozmaiconych posiłków?
Kiedy nasz jadłospis jest przygotowany w odpowiedni sposób, a jednocześnie wprowadza wiele nowych smaków i składników do posiłków, jakie spożywane były dotychczas może okazać się, że dziecko wcale nie jest chętne do zmiany stylu swojego odżywiania. Jak wówczas zachęcić dziecko do jedzenia? Zdrowe żywienie dzieci i wprowadzenie go do codzienności, może okazać się nie lada wyzwaniem. Badania naukowe wykazują, że jedną z najlepszych metod jest wspólne spożywanie posiłków. Dzieci spożywające obiady w domu, przy wspólnym stole z bliskimi, chętniej próbują nowych smaków, jedzą więcej owoców i warzyw, a ich dieta jest bardziej zbilansowana i urozmaicona. Dziecko powinno spożywać 4-5 pełnowartościowych posiłków dziennie, a napojem do posiłków powinna być przede wszystkim, czysta, niesłodzona woda.