HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego jest wirusem powodującym różne zmiany na skórze i błonach śluzowych. Zakażenie tym wirusem jest głównym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy.
Dzień 4 marca został uznany za Międzynarodowy Dzień Świadomości HPV. Z tej okazji przygotowaliśmy artykuł podsumowujący wszystko, co warto wiedzieć o human papillomavirus.
Czym jest HPV?
Wirus brodawczaka jest wirusem zakażającym komórki nabłonka płaskiego i naskórka. Wyróżniamy ponad 200 typów HPV, które wyróżnia m.in. to, jakie okolice ciała zajmują i jakie zmiany wywołują. Rodzaje wirusa HPV ze względu na wcześniej określone kryteria, podzielono na dwie grupy:
- skórne– zmiany występują poza okolicą zewnętrznych narządów płciowych
- lokalizujące się w okolicy zewnętrznych narządów płciowych i odbytu. Mogą także występować w obrębie różnych błon śluzowych np. krtani, jamy ustnej i gardła
Zakażenie HPV, a ryzyko zachorowania na raka
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem pojawienia się raka. Typy HPV dzielimy na niskoonkogenne i wysokoonkogenne. Te pierwsze mają mały potencjał wywołania nowotworu i zaliczamy do nich typy: 6, 11, 40, 42, 44, 54, 61 i 72. Są one odpowiedzialne za powstawanie brodawek skórnych. Typy 6 i 11 odpowiadają za powstawanie kłykcin kończystych. Druga grupa wirusów HPV, wysokoonkogenne, mający duży potencjał wywołania nowotworu to: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59.
Statystycznie patrząc, najczęściej (aż w 70% przypadków) nowotwory wywołują typy 16 i 81. Obecnie, zakażenie wirusem HPV łączy się z rozwojem nowotworu prącia, sromu, pochwy, szyjki macicy, odbytu oraz jamy ustnej, gardła, krtani i zatok przynosowych. Podejrzewa się także, że wirus brodawczaka ma wpływ na powstawanie raka płaskonabłonkowego płuc i przełyku.
Wirus HPV- częstość występowania
Wirus, wbrew pozorom, jest powszechny. Szacuje się, że 50% osób aktywnych seksualnie będzie miała w ciągu swojego życia kontakt z wirusem brodawczaka ludzkiego.
Okres jego wylęgania wynosi od kilku tygodni do nawet 8 miesięcy. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że większość zakażeń tym wirusem ustępuje samoistnie w ciągu 1-2 lat.
Wirus brodawczaka ludzkiego- zakażenie
HPV przenosi się z człowieka na człowieka wskutek kontaktu seksualnego oraz poprzez bezpośredni kontakt ze zmianami skórnymi na błonie śluzowej. Wirus brodawczaka ludzkiego może się także przenieść z matki na dziecko w czasie porodu.
Zakażenie HPV- objawy
Zakażenie tym wirusem bardzo często jest bezobjawowe albo powodujące niewielkie zmiany i mało nasilone objawy. Wszelkie zmiany zazwyczaj postępują wolno, wyjątkiem są osoby z niską odpornością, u nich proces nabiera tempa.
Wirus HPV może powodować powstawanie zmian skórnych, brodawek, które najczęściej zlokalizowane są na podeszwach lub dłoniach. Mają one postać guzków o nierównej powierzchni. Są niewielkie, zazwyczaj do kilku milimetrów i w większości przypadków nie powodują dolegliwości bólowych, ale mogą swędzieć. Powstawanie kłykcin kończystych, inaczej nazywanych brodawkami wenerycznymi, również spowodowane jest zakażeniem HPV. Zmiany te najczęściej zlokalizowane są w obrębie narządów płciowych (prącie, srom, okolica okołoodbytnicza). Przyjmują postać różowych, niewielkich guzków, a ich powierzchnia może być gładka lub zrogowaciała.
Na błonie śluzowej jamy ustnej zmiany mogą być drobne, wyglądem przypominające kłykciny. Warto również pamiętać, że zakażenie wirusem HPV może prowadzić do zmian dysplastycznych w obrębie szyjki macicy.
Zmiany spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego mogą także prowadzić do trudności w oddawaniu moczu lub stolca i ból w trakcie stosunku seksualnego. Dlatego też nigdy nie można lekceważyć takich objawów.
Diagnozowanie zakażenia HPV
Podstawowym badaniem wykonywanym przez lekarza jest rozpoznanie na podstawie obrazu klinicznego. Specjalista podczas wizyty sprawdza, czy na skórze i błonach śluzowych nie pojawiły się zmiany. Dodatkowo lekarz ginekolog może wykonać badanie cytologiczne. To badanie jest bardzo ważne i zaleca się, aby kobiety wykonywały je przynajmniej raz na 3 lata, o ile lekarz nie zalecił inaczej. Dodatkowo specjalista ginekologii może zlecić wykonanie kolposkopii, a u osób z potwierdzonym zakażeniem HPV pobrać materiał w kierunku ewentualnego wykrycia kiły, rzeżączki, chlamydiozy, zakażeń HIV, HBV I HCV.
HPV- leczenie
Niestety nie ma leku, który spowodowałoby całkowite wyleczenie HPV. Stosuje się jednak leczenie miejscowe. Dzielimy je na leczenie zachowawcze i inwazyjne.
Leczenie inwazyjne
Do tego typu leczenia zaliczamy wycięcie chirurgiczne, które zazwyczaj jest ostatecznością. Inną metodą leczenia jest krioterapia, laseroterapia i elektrokoagulacja.
Leczenie zachowawcze
Ten typ leczenia polega na miejscowym stosowaniu leków antyproliferacyjnych, immunomodulatorów, leków keratolitycznych i sinekatechinów.
W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z nowotworem wywołanym przez wirus HPV, lekarz kieruje chorego na poszerzoną diagnostykę i leczenie onkologiczne, którego przebieg dobiera się indywidualnie.
Wirus brodawczaka- czy jest możliwe całkowite wyleczenie?
Jeżeli zakażenie wirusem HPV nie spowodowało pojawienia się nowotworu, a chory ma dobrą odporność to rokowania się bardzo dobre. W przypadku nowotworów złośliwych wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego, wszystko zależy od stopnia zaawansowania i dostępnych metod leczenia danego raka.
Aby umówić się do naszych specjalistów: ZnanyLekarz
Aby być z nami na bieżąco: Facebook, Instagram