Odkleszczowe zapalenie opon mózgowych (KZM)

Odkleszczowe zapalenie opon mózgowych (KZM)

Lato to dla nas z reguły okres zwiększonej aktywności fizycznej, a co za tym idzie, częstszego przebywania na świeżym powietrzu. Latem chętniej spacerujemy, odwiedzamy lasy i łono natury. Częściej przebywamy w parkach czy na trawniku własnego ogródka. Niestety lato, to także okres zwiększonej aktywności owadów. A te z kolei mogą być wyjątkowo niebezpieczne dla naszego zdrowia.

Czym jest KZM (kleszczowe zapalenie mózgu)?

W lecie zwiększoną aktywność wykazują także owady. Nie tylko te pożyteczne, ale także te, których ukąszenie może nieść poważne konsekwencje dla naszego zdrowia. Jednymi z nich są kleszcze, które mogą nie tylko wywoływać alergię na ukąszenie, ale także poważne powikłania w postaci kleszczowego zapalenia mózgu.

KZM wywołuje wirus kleszczowego zapalenia mózgu (TBEV), należący do rodziny Flaviviridae. Szacuje się, że w Europie występuje nawet do 5% zakażonych wirusem kleszczy. Do zakażenia dochodzi poprzez ukąszenie przez owada będącego nosicielem wirusa.

Objawy charakterystyczne dla kleszczowego zapalenia mózgu

Kleszczowe zapalenie mózgu wywołuje zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, wywołując najczęściej zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Może się jednak zdarzyć także zapalenie mózgu lub zapalenie opon i mózgu lub zapalenie rdzenia. Istnieją jednak również przypadki bezobjawowego przebiegu choroby.

Okres wylęgania choroby trwa od 4 do 28 dni. Pierwsze objawy są trudne do jednoznacznego powiązania z ukąszeniem kleszcza zwłaszcza, jeśli nie pamiętamy samego zajścia. Objawy występują nagle i w pierwszej fazie przypominają o0bajwy grypy. Pojawia się złe samopoczucie, narastające osłabienie, bóle głowy i mięśni kończyn, a także bóle gałek ocznych. Mogą wystąpić nudności, wymioty i bóle brzucha. Jednak w odróżnieniu od typowej grypy, gorączka zwykle nie przekracza 38’C. są to tzw. objawy zwiastunowe, które samoistnie ustępują po ok. 7 dniach. U niektórych chorych na tym etapie kończy się przebieg choroby. Jednak u 70-80% zakażonych objawy nawracają po ok. tygodniu.

W drugiej fazie pojawiają się objawy neurologiczne i przebiega ona najczęściej pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Pojawia się wysoka gorączka ok. 40°C, złe samopoczucie, bóle i zawroty głowy, nudności oraz wymioty. Zaznaczone są objawy oponowe, w tym sztywność karku. Chorzy są rozdrażnieni i skarżą się na nadwrażliwość na bodźce: światło, dźwięki i dotyk. Mogą wystąpić drgawki.

Jak diagnozować kleszczowe zapalenie mózgu?

Jeśli podejrzewasz ryzyko zakażenia odkleszczowym zapaleniem mózgu, Twoją pierwszą linią kontaktu powinien być lekarz internista. W przypadku objawów zwiastunowych konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań w celu postawienia diagnozy. W przypadku drugiej fazy objawów, lekarz pierwszego kontaktu może już zdiagnozować chorobę po neurologicznych symptomach zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenia mózgu i ewentualnie zlecić dalsze badania, które wykona lekarz neurolog.

Warto mieć na uwadze, że w przypadku podejrzenia KZM, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Jak zapobiegać kleszczowemu zapaleniu mózgu?

Istnieją trzy prewencyjne działania, zmniejszające ryzyko wystąpienia KZM.

  • Odpowiednia ochrona przed ukąszeniami kleszczy;
  • Usuwanie kleszczy jak najszybciej, gdy zostaną zauważone (należy jednak pamiętać, że trzeba robić to umiejętnie, aby nie pozostawić resztek kleszcza w organizmie i nie doprowadzić do wydalenia przez niego wydzieliny do organizmu)
  • Szczepienia ochronne.

Treści zawarte na naszym blogu, choć są weryfikowane przez specjalistów w różnych dziedzinach medycyny, mają charakter wyłącznie informacyjny. Nie mogą stanowić wskazań postępowania medycznego ani diagnostycznego. O metodach diagnostyki, sposobach postępowania przy konkretnych jednostkach chorobowych oraz ścieżce terapii, każdorazowo decyduje lekarz podczas Twojej osobistej wizyty w jego gabinecie.