Zapalenie mięśnia sercowego najczęściej spowodowane jest przez chorobę spowodowaną zakażeniem wirusowym. Proces ten obejmuje komórki mięśnia sercowego, tkankę śródmiąższową, naczynia i osierdzie.

Zapalenie mięśnia sercowego

Choroba ta wywoływana jest najczęściej przez inną chorobę, o podłożu wirusowym np. zakażenie dróg oddechowych. Proces zapalny może doprowadzić do uszkodzenia mięśnia sercowego i niewydolności serca.

Przyczyny zapalenia mięśnia sercowego

Przyczyn zachorowania jest bardzo wiele. Często specjaliści nie są nawet w stanie określić, co ostatecznie wywołało zapalenie mięśnia sercowego, jednak zazwyczaj podejrzewa się powiązanie z zakażeniem wirusowym.

Choroba ta zazwyczaj rozwija się podczas infekcji dróg oddechowych, gardła albo chwilę po jej ustąpieniu.

Podkreśla się, że niektóre bakterie np. paciorkowce i gronkowce mogą wywoływać stany zapalne w sercu. Ponadto choroba może być spowodowana także przez drobnoustroje, pasożyty i grzyby. Niejednokrotnie chorobę stwierdza się również u osób z różnymi chorobami autoimmunologicznymi np. sarkoidozą.

Pomimo tego, że zwykle ciężko jest ustalić czynnik bezpośrednio wywołujący chorobę, specjaliści wyróżnili kilka, które wpływają na osłabienie mięśnia sercowego. Wśród nich znajdują się: niektóre leki (np. antybiotyki, sulfonamidy), promieniowanie, narkotyki, niektóre leki przeciwdrgawkowe.

Zapalenie mięśnia sercowego — jak często występuje?

Ze względu na utrudnione rozpoznanie choroby, nie ma oficjalnych statystyk dotyczących częstości występowania. Choroba może wystąpić u każdego, bez względu na wiek i nie jest dziedziczna. Warto podkreślić, że osoby z obniżoną odpornością są bardziej narażone na zachorowanie.

Zapalenie mięśnia sercowego — objawy

Objawy tej choroby są często bardzo niecharakterystyczne i mogą wystąpić w przeróżnej postaci. Możemy natomiast wyróżnić kilka, które w razie wystąpienia w grupie lub po przebytym zapaleniu wirusowym, powinny wzbudzić podejrzenia. Zaliczamy do nich:

nieregularne lub szybkie bicie serca
obrzęk kostek
obrzęk podudzi
duszności w spoczynku lub przy niewymagającym wysiłku
ból w klatce piersiowej
objawy związane z zakażeniem np. ból gardła, stawów, biegunka

Warto podkreślić, że przy łagodnym przebiegu choroby, objawy mogą nie występować.

Zapalenie mięśnia sercowego — co robić w razie wystąpienia objawów?

W przypadku wystąpienia powyższych objawów, w zależności od ich nasilenia, należy skontaktować się z lekarzem lub wezwać pogotowie ratunkowe.

Zapalenie mięśnia sercowego — ustalenie rozpoznania

W przypadku podejrzenia tej choroby lekarz może zlecić jedno lub kilka badań diagnostycznych, które na celu mają potwierdzenie choroby. Do najczęściej zlecanych badań należy:

elektrokardiogram (EKG), który pokazuje zapis elektrycznej czynności serca, dzięki niemu można stwierdzić nieprawidłowy rytm serca;
radiogram (RTG) klatki piersiowej pomaga w obrazowym powiększeniu serca oraz pomaga pokazać ewentualne zatrzymywanie płynu w płucach
badania laboratoryjne krwi, w których można stwierdzić zwiększenie ilości leukocytów
rezonans magnetyczny (MR) serca pozwala na szczegółową analizę serca i jego funkcjonowania
USG serca (echo serca, echokardiografia) służy do oceny powiększenia jam serca oraz oceny tego, czy kurczliwość serca przebiega prawidłowo
biopsja mięśnia sercowego polega na pobraniu niewielkich wycinków serca, a następnie oceny pod kątem zapalenia tkanki

Sposoby leczenia zapalenia mięśnia sercowego

Leczenie zapalenia mięśnia sercowego zależy od przyczyny i nasilenia objawów.

Leczenie łagodnej postaci zapalenia mięśnia sercowego

W przypadku, kiedy chory przechodzi przez łagodną wersję choroby, zazwyczaj wystarczy zwalczanie objawów zakażenia, które wywołało zapalenie. Istotne jest również zadbanie o odpoczynek.

Leczenie choroby przy pojawieniu się powikłań

W przypadku kiedy u chorego występują powikłania (np. serce niewystarczająco się kurczy) może być konieczna hospitalizacja i zastosowanie leków odciążających serce.

Leczenie zapalenia mięśnia sercowego o ostrym przebiegu

W najcięższej postaci choroby najważniejsze jest, aby zapewnić choremu mięśniowi dużą ilość odpoczynku. Niektóre przypadki wymagają podania choremu dożylnie leków podtrzymujących ciśnienie krwi. W skrajnych przypadkach choroba może doprowadzić do całkowitego zniszczenia mięśnia sercowego. Konieczny jest wtedy przeszczep serca.

Postępowanie po zakończeniu leczenia

Po zakończeniu leczenia konieczne są wizyty kontrolne i okresowe wykonywanie zleconych badań m.in. EKG i echo serca. Chorzy nierzadko muszą zmienić swój tryb życia. Specjaliści zalecają dużo odpoczynku i zmniejszenie obciążenia pracą zawodową. Istotne jest również to, że chorzy nie mogą uprawiać sportu wyczynowego przez 6 miesięcy po zakończeniu leczenia.

Warto jednak podkreślić, że o szczegółowych zaleceniach i przeciwwskazaniach pacjent zostaje poinformowany przez lekarza prowadzącego.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie?

Zazwyczaj objawy zapalenia mięśnia sercowego ustępują po kilku tygodniach i chory wraca do zdrowia. Niejednokrotnie jednak choroba powoduje ciężkie powikłania, które leczy się zdecydowanie dłużej. Rokowanie jest trudne do przewidzenia.