Choroba afektywna dwubiegunowa

Choroba afektywna dwubiegunowa

Choroba afektywna dwubiegunowa, ChAD, zaburzenia afektywne dwubiegunowe (dawniej; psychoza maniakalno- depresyjna) charakteryzuje się występowaniem epizodów manii/ hipomanii, depresji oraz epizodów mieszanych.
Zazwyczaj, pomiędzy tymi epizodami występują okresy remisji. Najczęściej diagnozuje się ją przed 35 rokiem życia. Choroba bardzo negatywnie wpływa na relacje rodzinne oraz funkcjonowanie zawodowe. 

W tym wpisie omówimy podtypy i objawy choroby afektywnej dwubiegunowej. W najbliższym czasie pojawi się również część druga mówiąca o przyczynach pojawienia się choroby oraz o poznanych nam sposobach leczenia.

Choroba afektywna dwubiegunowa- podtypy

choroba afektywna dwubiegunowa I typu– epizody depresyjne (zwykle liczne) rozdzielone są co najmniej jednym lub kilkoma epizodami manii

ChAD II typu– epizody depresyjne (częstsze niż w I typie) rozdzielone są jednym lub kilkoma epizodami manii

choroba afektywna dwubiegunowej typu III– nawracające epizody depresji, stany maniakalne/ hipomaniakalne wywołane działaniem leków przeciwdepresyjnych 

typ III i pół mania lub hipomania– są następstwem nadużycia np. alkoholu

choroba afektywna sezonowa– epizody depresji występują w miesiącach jesienno- zimowych, a epizody manii lub hipomanii w okresie wiosenno- letnim

cyklotymia– przewlekły stan, dystymia występuje na przemian ze stanami hipomanii

“miękkie” spektrum choroby afektywnej dwubiegunowej– nie rozpoznaje się epizodów manii lub hipomanii, ale u pacjenta obserwuje się pewne cechy dwubiegunowości występujące w odpowiedniej konfiguracji, liczbie, nasileniu

mania jednobiegunowa– dość rzadka postać choroby, w przebiegu której występują wyłącznie nawracające stany maniakalne lub hipomaniakalne bez epizodów depresyjnych

Przypadek choroby typu I i typu II charakteryzuje się częstą nawrotowością epizodów- nawet jednego epizodu rocznie. Istnieją  również przypadki, gdy epizodów jest więcej niż 4 w ciągu roku- wtedy mówimy o chorobie afektywnej- dwubiegunowej z szybką zmianą faz. Może się także zdarzyć, że epizody następują po sobie i zmienią się w przeciągu kilku, kilkunastu godzin (choroba afektywna dwubiegunowa z bardzo szybką zmianą faz).

W ChAD epizody depresji są częstsze oraz trwają dłużej niż epizody manii.

Choroba afektywna dwubiegunowa- częstość występowania

Biorąc pod uwagę wszystkie zaburzenia należące do spectrum tej choroby, to choruje na nią 6-11% społeczeństwa.

Choroba afektywna dwubiegunowa- objawy

Epizod depresyjny

Epizod depresyjny objawia się obniżonym nastrojem, straceniem zainteresowania rzeczami, które nas ciekawiły oraz obniżeniem aktywności życiowej

  • zmęczenie
  • zaburzenia pamięci
  • zaburzenia koncentracji 
  • poczucie stopniowej utraty energii życiowej
  • trudność w podejmowaniu prostych aktywności życiowych ( wstanie z łóżka, ubranie się)

Występować może również tzw. zahamowanie psychoruchowe, które objawia się utrudnionym kontaktem z chorym. Depresji w ChAD towarzyszy również utrata popędu seksualnego oraz nadmierna senność. Czasami może się także pojawić uczucie lęku, co powoduje u chorego łatwość w popadania irytację, drażliwość oraz poczucie natłoku myśli.
W trakcie choroby może pojawić się także myślenie depresyjne, które charakteryzuje się pesymistycznym podejściem, poczuciem braku perspektyw na przyszłość. Dochodząc do nasilonej już depresji mogą występować tzw. objawy wytwórcze czyli urojenia, poczucie winy, kary, nadchodzącej katastrofy. Zdarza się (nieczęsto), że objawowym wytwórczym towarzyszą halucynacje słuchowe, chory wtedy słyszy głosy, które go osaczają i oskarżają.

Epizod maniakalny

Epizod maniakalny charakteryzuje się nadmiernym poczuciem szczęścia, które bardzo często nie jest dostosowane do sytuacji. W epizodzie maniakalnym często dochodzi to tzw. nastrojów ekspansywnych, z tendencją do forsowania własnych pomysłów i narzucania innym ludziom własnej woli. Występuje wtedy potrzeba natychmiastowej realizacji swoich potrzeb, jeżeli środowisko odmawia, albo nie jest możliwa ich realizacja, może dojść do zachowań agresywnych. Podczas tego epizodu zaobserwować możemy także zachowania autoagresywne. Kontakt z osobą która jest w trakcie manii może być utrudniony ze względu na to, że chory bardzo często mówi szybko i niezrozumiale, skraca swoje myśli przez co jego wypowiedzi nie mają sensu.

Mania charakteryzuje się zwiększonym napędem psychoruchowym oraz zmniejszoną potrzebą snu. Pacjent uważa, że może zrobić wszystko, a samych objawów nie uważa za problem. Często można się spotkać ze stwierdzeniami “nic mi nie jest”, “czuję się lepiej niż kiedykolwiek”. Podczas epizodu mogą występować niekontrolowane zachowania ze strony chorego (bójki, szybka jazda samochodem) oraz zwiększa się popęd seksualny, który często doprowadza do aktów seksualnych z przypadkowymi osobami. Pacjent może także nadużywać alkoholu.

Pacjenci podczas manii nie kontrolują swoich zachowań. Często dopuszczają się sytuacji, które w okresie np. remisji byłyby przez nich srogo skrytykowane.

Epizod hipomaniakalny

Epizod hipomaniakalny, różni się od epizodu manii tym, że objawy są mniej nasilone. Pacjent ma podwyższony nastrój i napęd psychoruchowy, ale jest w stanie kontrolować swoje zachowania. Czuje, że może zrobić więcej, że ma czas na wszystko. Taka osoba ma mniejszą tolerancję na odraczanie swoich działań, więc kiedy coś nie jest możliwe do zrobienia “tu i teraz”, wywołuje to w niej frustrację. Dodatkowo występować mogą zaburzenia koncentracji. Warto zauważyć, że nie każdy epizod hipomaniakalny jest początkiem choroby afektywnej dwubiegunowej, ale każdy wymaga obserwacji psychiatrycznej. 

Epizod mieszany

Epizod mieszany oznacza jednoczesne występowanie objawów depresji jak i manii/ hipomanii. Spowolnieniu psychoruchowemu może towarzyszyć “gonitwa myśli” oraz niepokój. Natomiast przy większej aktywności pacjent może odczuwać smutek, utratę sensu życia, pojawiają się także myśli samobójcze.

Okres remisji

Okres remisji to stan bez objawów chorobowych lub z lekko nasilonymi objawami choroby.

Pamiętaj, że każde niepokojące objawy warto skonsultować z lekarzem psychiatrą, w CM Macromedica jest to lek. med. Ewa Paszkowska

Aby być z nami na bieżąco: Facebook
Aby umówić się do naszych specjalistów: ZnanyLekarz